Pieter Tanis, chirurg, Erasmus MC, Rotterdam

Prehabilitatie bij patienten met colorectaal carcinoom is een concept met een goed onderbouwde hypothese, maar de literatuur is niet eenduidig voor wat betreft de daadwerkelijk toegevoegde waarde in de dagelijkse praktijkvoering. De studies hebben verschillende inclusiecriteria, onderzoeken verschillende prehabilitatie programma’s, en gebruiken verschillende eindpunten om het effect te meten. Op dit moment is er geen wetenschappelijke basis om een uitgebreid multimodaal prehabilitatie programma standaard aan te bieden voor een ongeselecteerde populatie. Dit zou extra infrastructuur en middelen vereisen met inzet van paramedische disciplines voor een relatief grote patientenpopulatie, waarvan de kosteneffectiviteit niet is aangetoond. Wel adviseert de richtlijn colorectaal carcinoom om enkele elementen in het zorgpad op te nemen (ijzersuppletie, stoppen met roken, optimaliseren voedingstoestand, en stimuleren van beweging).